Kategori: Makaleler

En Dış Kulvar Kaç Metre? Gerçekten Adil Mi? Sporun temel kurallarına dair çoğu zaman gözden kaçan bir konu var: En dış kulvarın uzunluğu. Peki, gerçekten bu ekstra metreler adil mi? Atletizm pistindeki kulvarlar, görünüşte sadece yarışın sınırlarını çizen bir çizgi gibi gözükse de, aslında rakiplerin şanslarını büyük ölçüde etkileyen bir faktör. En dış kulvarın ekstra metreleri, aslında çoğu zaman görmezden gelinen bir zorluktur. Ve ben, bu durumun uzun zamandır sorgulanması gerektiğini düşünüyorum. En Dış Kulvarın Gerçek Uzunluğu: Adalet Mi, Haksızlık Mı? Atletizm pistlerinde, yarışmacılar genellikle farklı kulvarlarda koşarlar. Bu kulvarların her biri, teorik olarak aynı uzunluktadır; ancak işin içine dış…

Giriş— Bilimsel bir merakla bakmak gerek: günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız bir kelime olan “kreasyon” aslında ne kadar derin anlamlar barındırıyor? Bulmaca çözerken kutucuklara yazdığımız bir cevap mı, yoksa düşünsel bir kavram olarak zihnimizi harekete geçiren bir fikir mi? Bu yazıda “kreasyon” kelimesini sadece sözlük anlamıyla değil, bilimsel bir lensle, kavramsal boyutlarıyla birlikte ele alacağız. Hem bulmacadaki kullanımı hem de yaratım‑yaratma bağlamında anlamını incelerken birlikte düşünmeye davet ediyorum. Kreasyon Kelimesinin Kökeni ve Sözlük Anlamı “kreasyon” kelimesi Türkçede Fransızca création sözcüğünden geçmiştir. ([Türkçe Anlamı][1]) Türk Dil Kurumu’na göre üç ana anlamı vardır: “yaratma işi”, “yaratım” ve “bir terzinin veya modaevinin yarattığı her…

“İntikal Etmek Ne Demek? — Bir Kelimeyi Zaman Boyunca İncelemek Köken ve TDK Çerçevesinde Tanım “İntikal etmek” fiilinin ve “intikal” isim hâlinin Türkçedeki anlamını incelerken, öncelikle Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne bakmak gerekir. TDK’ya göre “intikal” kelimesinin anlamları arasında şunlar yer alır: bir yerden başka bir yere geçme, geçiş; anlama, kavrama; miras olarak babadan çocuğa kalma; ayrıca fiziksel öteleme ve ruhbilimsel geçişim anlamları da görülmektedir. [1] Bu çok yönlü anlamları, kelimenin hem gündelik dilde hem de hukukî, edebî ve düşünsel alanlarda kullanımını mümkün kılar. Etimolojik olarak “intikal” Arapça انتقال (intiqāl) kökünden gelmektedir; kökeninde “nakl” (taşımak, geçirmek) anlamı bulunur. [2] Dolayısıyla kelime ilk…

İntiba Kimin? İnsan Davranışlarını Çözümleyen Psikolojik Bir Mercek Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsanların bir başkasına karşı oluşturdukları ilk izlenimler, hayatın her alanında önemli bir yer tutar. Bu izlenimler, bazen saniyeler içinde şekillenir ve insanın bir diğerine dair algısını, hislerini ve davranışlarını derinden etkiler. Peki, bu izlenimler nasıl oluşur? Kimi zaman pozitif bir etki yaratır, kimi zaman ise olumsuz bir yargıya yol açar. Bu yazıda, “İntiba kimin?” sorusuna, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektifinden yaklaşarak, bu ilk izlenimlerin insan davranışları üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz. İnsanlar birbirlerini nasıl tanır, nasıl yargılar ve bu yargılar içsel dünyamızı nasıl şekillendirir? Bilişsel Psikoloji: İlk İzlenimlerin Zihinsel…

En Sağlıklı Yağ Hangi Yağ? Tarihsel Bir Bakış Bir Tarihçinin Gözünden: Yağlar ve İnsanlık Tarihi Bir tarihçi olarak, toplumların geçmişine bakarken bazen küçük değişimlerin, büyük dönüşümlerin öncüsü olabileceğini fark ederim. Yağlar, insanların yüzyıllar boyu beslenme alışkanlıklarında önemli bir yer tutmuş, ancak farklı dönemlerde farklı anlamlar taşımıştır. Geçmişin izlerini takip ederek, bugünün dünyasında “sağlıklı yağ” kavramının ne anlama geldiğini anlamak, hem beslenme biliminin hem de kültürel dönüşümlerin ne denli iç içe geçtiğini gösterir. “En sağlıklı yağ hangi yağ?” sorusu, sadece bir besin maddesinin özelliklerine dair değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel normların zaman içinde nasıl evrildiğine dair derin bir soru işaretidir.…

İmtiyazcı Nedir? Tarihsel­den Günümüze Güç, Ayrıcalık ve Siyaset Bilimi Yapısı Siyaset bilimci bir bakışla ele alırsak, toplum içerisinde “ayrıcalıklı konumlar”, güç odakları ve bu odakların kurumsal ilişkilerde nasıl yeniden üretildiği kritik bir soru hattıdır. İşte tam bu noktada karşımıza “imtiyazcı” kavramı çıkar. Bu yazıda imtiyazcının ne olduğunu, tarihsel kökenlerini, günümüzdeki akademik tartışmalarını — yani güç, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık bağlamında neler ifade ettiğini — sizlerle birlikte irdeleyeceğiz. Tarihsel Arka Plan: “İmtiyaz” ve Ayrıcalığın Kökenleri Türkçe’de “imtiyaz” kelimesi Arapça kökenli olup, “ayrıcalık tanıma” anlamına gelir. Özel hukuki sözleşmelerde “imtiyaz sözleşmesi” terimi de kullanılırken, bu bağlamda özel kişiye “imtiyaz sahibi” ya da “imtiyazcı” ifadesi…

İmgeleme Çalışması Nasıl Yapılır? Psikolojik Bir Mercekten Derinlemesine Bir Analiz “Bir insanın zihninde ne olup bittiğini anlamak, onun dünyasına giden ilk adımdır.” Bu söz, psikologlar olarak bizlerin hayatında önemli bir yer tutar. İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, her bireyin düşüncelerinin, hislerinin ve hayallerinin; bilinçli ve bilinçdışı zihinsel süreçlerin bir yansıması olduğuna inanırım. İmgeleme çalışmaları, bu içsel dünyayı keşfetmek ve anlamak için kullanılan güçlü bir tekniktir. Peki, imgeleme çalışması nedir ve nasıl yapılır? İmgeleme çalışmasının psikolojik boyutlarını, bilişsel, duygusal ve sosyal açıdan nasıl ele alabiliriz? İmgeleme Nedir? İmgeleme, zihinsel bir süreçtir ve kişi, hayal gücüyle yaratıcı bir şekilde bir…

Filli Boya Andezit 15: Tarihsel Bir Renk Yolculuğu Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Dair Bir Bakış Bir tarihçi olarak, hep şunu düşünürüm: Renkler, bir dönemin ruhunu, kültürünü ve toplumsal yapısını nasıl yansıtır? Bir rengin adı, onu çevreleyen kültürel bağlamla nasıl şekillenir? Filli Boya Andezit 15, son yıllarda iç mekanlarda sıklıkla tercih edilen bir renk haline geldi. Ancak bu rengin sadece bir boya kodu ya da dekorasyon seçeneği olmanın ötesinde, derin bir tarihsel ve kültürel anlam taşıdığını fark etmek önemli. Bu yazıda, Andezit 15 renginin tarihsel süreçler, kırılma noktaları ve toplumsal dönüşümler üzerinden nasıl şekillendiğini ve bugüne nasıl yansıdığını keşfedeceğiz.…

24 Saatlik İşlem Hacmi Nedir? Toplumsal Bir Perspektiften İnceleme Bir Araştırmacının Gözüyle: Toplumsal Yapıların Ekonomik Yansıması Toplumsal yapıları anlamaya çalışan bir araştırmacı için her şeyin birbirine bağlı olduğunu görmek, oldukça öğretici olabilir. Bizler, toplumsal birer varlık olarak, birbirimizle etkileşim içinde yaşar, farklı roller üstlenir ve çeşitli normlara göre hareket ederiz. Fakat çoğu zaman bu etkileşimler, bilinçli bir şekilde gözlemlenmez veya üzerinde durulmaz. Toplumun işleyişi ve bireylerin aldığı roller, tıpkı finansal piyasalarda olduğu gibi, belirli bir düzen içinde şekillenir. İşlem hacmi, bu düzenin bir yansımasıdır; tıpkı bireylerin toplumsal yapılar içindeki yerlerinin zaman içinde nasıl şekillendiğini gözlemlediğimiz gibi. Peki, 24 saatlik işlem…

270 Derece Krank Nedir? Motor Dünyasına Yakından Bir Bakış Selam arkadaşlar, motor sesinin gövdeyi titrettiği, rüzgârın kask içine dolduğu ve “bir şey farklı” hissedildiği o anları hepimiz biliriz. İşte o hislerden biri de aslında teknik bir detayda gizli: 270 derece krank mili. Bu yazıda, bu konseptin kökenlerine ineceğiz, günümüzde nasıl kullanıldığını çıkaracağız ve geleceğe dair heyecan verici olasılıkları birlikte düşüneceğiz. Yolculuğa çıkalım. Köken: Neden “270 derece” ve Nereden Çıktı? Motor dünyasında “kronolojik” bir fark vardır: silindirlerin ateşlemesi, krank milinin açısıyla, piston hareketleriyle ve salınımlarla yakından ilgilidir. Paralel iki silindirli (parallel‐twin) motor yapılarında geleneksel olarak kullanılan 180° veya 360° krank konfigürasyonları vardır. ([Vikipedi][1])…