Hesap Cüzdanında Hangi Bilgiler Bulunur? Edebiyatın Satır Arasında Bir Cüzdan Kelimelerin Cüzdanı: Anlamların Hesap Defteri Her kelime bir bakiyedir aslında; birikmiş duyguların, düşüncelerin, hatıraların toplamıdır. Hesap cüzdanı da benzer biçimde, insanın yaşamı boyunca biriktirdiklerinin, harcadıklarının ve kaydettiklerinin sessiz tanığıdır. Bir banka cüzdanının soğuk rakamları, edebiyatın sıcak metaforlarıyla birleştiğinde, ortaya hem maddi hem de manevi bir muhasebe çıkar. Bir yazar için “hesap cüzdanı” yalnızca finansal bir belge değil; karakterlerin iç dünyasını, borçlarını, kayıplarını ve umutlarını taşıyan bir metin gibidir. Tıpkı Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza”sındaki Raskolnikov’un vicdan muhasebesi gibi, her satır, insanın kendi iç hesaplaşmasının bir izdüşümüdür. Bir Belgenin Hikâyesi: Cüzdandaki Sessiz…
8 YorumHafif Fikir Esintileri Yazılar
Vantuz Nereye Takılır? Sadece Banyoya Değil—Hayatın Her Yerine Şunu hepimiz yaşadık: Duşa astığın raf “çat” diye aşağı kayıyor, sabunlar kaçışıyor ve sen “Bu vantuz nereye takılır ki düzgün?” diye söyleniyorsun. Gel, bu başlığı sadece banyo rafıyla sınırlamayalım. Vantuzun hikâyesi, ahtapotların zekice dokunuşlarından cam ustalarının sabrına, oradan da bugün telefonlarımızı cama yapıştırıp video çekmemize kadar uzanan, şaşırtıcı derecede zengin bir yolculuk. Sanki bir arkadaş grubunda muhabbet eder gibi, hem kökenine inelim hem de “Vantuz nereye takılır?” sorusuna pratik ve yaratıcı cevaplar bulalım. Kökenler: Ahtapottan Vakum Kupasına Vantuz fikri doğanın kendisinden. Ahtapotlar ve mürekkep balıkları, yüzeyle aralarındaki havayı dışarı atıp basınç farkı…
8 YorumToplumsal Hafızanın İzinde: Hangi Türk Boyundan Olduğumuzu Nasıl Öğreniriz? Bir sosyolog olarak her zaman şu soruyla başlarım: “Biz kimiz?” Bu basit gibi görünen soru, insanın kendi kökleriyle, belleğiyle ve toplumuyla kurduğu ilişkinin merkezindedir. Köken arayışı, sadece tarihî bir merak değil; kimliğin, aidiyetin ve toplumsal bağların yeniden üretimidir. Bugün “Hangi Türk boyundan geliyoruz?” diye sormak, aslında “Kendimizi toplumsal yapının neresinde konumlandırıyoruz?” diye sormaktır. Çünkü soyun, sadece kan bağıyla değil, kültür, dil, davranış ve toplumsal rol örüntüleriyle de sürdüğünü biliyoruz. Köken Arayışı: Kimliğin Sosyolojik Katmanları Türk boyları — Oğuzlar, Kıpçaklar, Karluklar ve diğerleri — tarih boyunca yalnızca etnik gruplar değil, aynı zamanda…
8 YorumGüneş Yanığı Kaç Derece? Toplumsal Işık Altında Bir Sosyolojik Analiz Bir Sosyoloğun Girişi: Toplumsal Isının Altında Toplum, tıpkı güneş gibi, hem yaşam verir hem de yakar. İnsan ilişkilerinde, kurumlarda ve normlarda hissedilen o görünmez “ısı” bazen teşvik edici, bazen de yakıcıdır. Bir sosyolog olarak hep şunu merak ederim: Toplumun güneşi bize ne zaman hayat verir, ne zaman yakar? Bu yazıda, “Güneş yanığı kaç derece?” sorusunu yalnızca fiziksel bir yanık değil, toplumsal bir metafor olarak ele alacağız. Çünkü her birey, toplumsal sistemin ışığı altında yanma riski taşır — kimimiz normların baskısıyla, kimimiz rollerin sıcaklığıyla. — 1. Toplumun Güneşi: Normların Yakıcı Etkisi…
4 YorumKoçtaş’ta Petek Var mı? Sıcaklığın Mağazada Başlayan Hikâyesi Kış yaklaşıyor, kombi bakımı yapıldı, faturalar düşünülmeye başlandı… Ve bir gün ansızın fark ediyorsun: “Bu petek artık ısıtmıyor.” İşte o an, birçok insanın rotası aynı yere dönüyor — Koçtaş’a. Peki gerçekten Koçtaş’ta petek var mı, varsa çeşitleri, fiyat aralıkları ve tercih sebepleri neler? Gel, bu merakı hem verilerle hem de biraz insan hikâyesiyle ısıtalım. Koçtaş’ın Sıcak Dünyasına Giriş Koçtaş, Türkiye’de yapı market denince akla ilk gelen markalardan biri. 1996’da kurulan bu dev yapı market zinciri, sadece boya, parke ya da mutfak dolaplarıyla değil, ısıtma sistemleriyle de oldukça geniş bir ürün yelpazesine sahip.…
8 YorumDevlet Hastanesinde Güvenlik Kaç Saat Çalışır? Güç, İdeoloji ve Vatandaşlık Üzerine Siyasal Bir Okuma Bir siyaset bilimci olarak, “güç” kavramı hayatın her alanında yankılanan bir tema olarak dikkatimi çeker. Devlet hastanesindeki bir güvenlik görevlisinin kaç saat çalıştığı sorusu, yüzeyde basit bir çalışma düzeni meselesi gibi görünür. Ancak derinlemesine bakıldığında bu, iktidar ilişkilerinin, kurumsal hiyerarşinin, ideolojik pratiklerin ve vatandaşlık anlayışının küçük bir mikrokozmosudur. Güvenlik görevlisinin çalışma süresi yalnızca bir zaman ölçüsü değil; aynı zamanda devletin bireyle kurduğu ilişkinin bir göstergesidir. — İktidarın Gölgesinde: Çalışma Süresi Bir Otorite Göstergesi midir? Devlet hastanesinde güvenlik görevlileri genellikle 12/24 veya 24/48 saatlik vardiya sistemleriyle çalışır.…
8 YorumBir Siyaset Bilimcinin Gözünden: Böğürtlen Kışı Kitabının Konusu ve Güç İlişkilerinin Anatomisi Güç, insanın olduğu her yerde vardır. Devletlerde, ailelerde, hatta en masum görünen duygusal ilişkilerde bile. Bir siyaset bilimci için her hikâye, aslında bir iktidar mücadelesinin yansımasıdır. Böğürtlen Kışı de bu bağlamda yalnızca bir roman değil, bireyler arası güç ilişkilerinin, toplumsal kurumların ve ideolojik yapının nasıl birbirine geçtiğini anlatan bir toplumsal laboratuvardır. Sarah Jio’nun kaleminden çıkan bu roman, yüzeyde bir aşk hikâyesi gibi görünür; ancak alt metinde sistemlerin, rollerin ve değerlerin çarpıştığı politik bir zemini barındırır. Tıpkı siyaset gibi, duygular da bir güç oyunudur — görünmez, ama belirleyici. Güç,…
8 YorumŞıppadanak Ne Demek? Eğitim ve Öğrenme Süreçlerinde Anlamın Gücü Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Dilin Rolü Bir eğitimci olarak, dilin öğrenme sürecindeki dönüştürücü gücüne her zaman büyük bir saygı duymuşumdur. Kelimeler, öğrencilerin dünyaya bakış açılarını, algılarını ve duygularını şekillendirebilir. Gelişen iletişim dünyasında bazen çok sıradan gibi görünen bir kelime bile, bir öğrencinin yaşamında derin izler bırakabilir. Bugün ele alacağımız kelime, günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız, ancak anlamı pek de bilinmeyen bir sözcük: “Şıppadanak”. Peki, “Şıppadanak” ne demek? Bu kelime, kelime dağarcığımıza nasıl girmiştir ve hayatımıza nasıl yansıyan bir anlam taşır? Dili ve öğrenme süreçlerini daha iyi anlayabilmek için bu kelimenin kökenine ve…
Yorum BırakKanlı Para Oyununu Kim Yaptı? Bilimsel Merakla Perdeyi Aralıyoruz İnsan zihni, yarışma ve rekabet denildiğinde hemen uyanır. Kazanma arzusu, risk alma içgüdüsü ve ödül beklentisi… Tüm bu psikolojik faktörler birleştiğinde ortaya çıkan ürünlerden biri de tartışmasız “Kanlı Para” oyunudur. Peki bu kadar güçlü duyguları harekete geçiren bu oyunu kim tasarladı? Sadece bir televizyon formatı mıdır, yoksa arkasında bilimsel planlama ve davranışsal psikoloji mi vardır? Gelin, bu sorunun cevabını birlikte arayalım. — “Kanlı Para”nın Kökeni: Bir Formatın Doğuşu “Kanlı Para”, ilk olarak Türkiye’de televizyon dünyasına adım atan bir yarışma programı olarak karşımıza çıktı. Yapımcılığını üstlenen ekip, televizyon dünyasında deneyimli isimlerden oluşuyordu.…
Yorum BırakNolur Gitme Kimin Şarkısı? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomistin Girişi Ekonomistlerin en temel ilkesinden biri, kaynakların sınırlı olduğu gerçeğidir. Her birey ve toplum, sahip olduğu sınırlı kaynaklarla bir dizi karar almak zorundadır. Bu kararlar, sadece ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve bireysel düzeyde de büyük etkilere sahiptir. Bu kararların sonuçları, sadece kısa vadede değil, uzun vadede de bireylerin ve toplumların refahını şekillendirir. Seçim yaparken, her alternatifin bir maliyeti vardır ve bu maliyetler, gelecekteki refahı etkileyecek şekilde birikim yapar. Bu felsefe doğrultusunda, müzik ve şarkılar da bir tür ekonomik değer taşır. Her şarkı, bir kültürel…
Yorum Bırak